ΑΙΤΙΑ ΔΥΣΛΕΞΙΑΣ

ΑΙΤΙΑ ΔΥΣΛΕΞΙΑΣ

     Τα αίτια της δυσλεξίας αναζητούνται εδώ και δεκαετίες  από τους επιστήμονες, οι οπoίοι πολλές φορές οδηγούνταν και σε αλληλοσυγκρουόμενα και αλλοπρόσαλλα αποτελέσματα. Παλαιότερα θεωρούνταν ότι η παιδαγωγική θα έπρεπε να ακολουθήσει το ¨ιατρικό μοντέλο¨ της δυσλεξίας, το οπoίο και αναζητούσε τα αίτια της δυσλεξίας και επικράτησε μέχρι τη δεκαετία του 70'. 

       Η άποψη η οποία επικρατεί τώρα είναι ότι η δυσλεξία αποτελεί παιδαγωγικό πρόβλημα και όχι ιατρικό, και γι' αυτό το λόγο και υπάρχει αισιοδοξία ως προς τη θεραπεία της. Χωρίς  να αποκλείεται ωστόσο η εύρεση αποτελεσματικής θεραπείας από την ιατρική. Προς το παρών όμως ιδιαίτερη βαρύτητα  πέφτει ως προς την αγωγή και πρόληψη της δυσλεξίας με ασκήσεις και άλλα κατάλληλα παιδαγωγικά μέσα.

 Οργανικά αίτια δυσλεξίας

Ο Νεομορφολογικός γενότυπος :

Έρευνες οι οποίες πραγματοποιήθηκαν σε εγκεφάλους αποθανόντων δυσλεξικών, έδειξαν ότι κατά τον πέμπτο με έκτο μήνα της εγκυμοσύνης υπήρξαν βλάβες ως προς τη δημιουργία  του εγκεφαλικού φλοιού, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν ανωμαλίες και δυσπλασίες κυρίως στο αριστερό ημισφαίριο. Μέσω του εγκεφαλογραφήματος χαρτογραφικής απεικόνισης (BEAM) υποστηρίχθηκε,  ότι η δυσλεξία σχετίζεται με τη δυσλειτουργία συγκεκριμένων εγκεφαλικών πεδίων. Πιο συγκεκριμένα η δυσλειτουργία πραγματοποιείται στα εξής πεδία :

• στο BROCA
• στα ακουστικά πεδία 
• στη γωνιώδη έλικα

Τα πεδία αυτά βρίσκονται στο αριστερό ημισφαίριο και σχετίζονται με τη γλώσσα και την ανάγνωση, με αποτέλεσμα να παρουσιάζεται καθυστέρηση στη γλωσσική ανάπτυξη του παιδιού.

 Η γενετική βάση της δυσλεξίας:

Οι γιατροί Pennington και Smith ( 1987) βρήκαν σε δυσλεξικά άτομα, κυριαρχία του 15ου χρωμοσώματος. Αυτά τα άτομα προέρχονταν από οικογένειες που για γενεές υπήρχαν δυσλεξικοί. Οι οικογένειες αυτές είχαν παρουσιάσει βλάβες  στο γλωσσικό κέντρο, στο ανοσοποιητικό σύστημα καθώς και στη δομή της πλευρίωσης, εννοώντας κυρίως την αριστεροχειρία. 

     Γενικά όμως δεν υπάρχει κάποιο γονίδιο δυσλεξίας , η δυσλεξία είναι μία ¨βλάβη¨ που μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στην κινητικότητα και στην εξέλιξη της πλευρίωσης, με αποτέλεσμα την τη μη ομαλή γλωσσική ανάπτυξη του παιδιού  και την αδυναμία κατανόησης, ανάλυσης και σύνθεσης φωνημάτων.

Οι έρευνες λοιπόν κατέληξαν σε δύο κατηγορίες όσον αφορά τα αίτια της δυσλεξίας.

1. Πρωτογενή αίτια της δυσλεξίας: Εδώ περιλαμβάνεται η κληρονομική προδιάθεση, εφόσον η δυσλεξία είναι κατά ένα μεγάλο ποσοστό εγγενής. Παράλληλα στα πρωτογενή αίτια συγκαταλέγονται, η μη ολοκλήρωση δημιουργίας του εγκεφαλικού φλοιού και ο σχηματισμός δυσπλασίας, κυρίως στο αριστερό ημισφαίριο.
2. Δευτερογενή αίτια της δυσλεξίας: Περιλαμβάνονται οι εγκεφαλικές βλάβες, οι οποίες προκύπτουν πριν τη γέννηση, κατά τη διάρκεια της γέννησης ή τα πρώτα χρόνια ζωής του παιδιού. Ακόμα και η πιο μικρή βλάβη μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες ως προς την εκμάθηση της ανάγνωσης(π.χ. τραύματα εγκεφαλικά, ανοξία κ.α.). Ωστόσο οι συνέπειες αυτές αν διαγνωστούν εγκαίρως μπορούν να αντιμετωπισθούν ή ακόμα και να εξαφανιστούν.                                                  

Επομένως η δυσλεξία έχει οργανική βάση. 

ΠΗΓΗ: Λιβέρη-Καντερέ, Α., 1995.Εσύ ξέρεις τι είναι... δυσλεξία;.Αθήνα:Περιβολάκι